Fonds Verstedelijking Almere

In 2020 is gewerkt aan een volgend meerjarenprogramma FVA, voor de periode 2021-2025. Het jaarprogramma 2021 is een mix van projecten die reeds in uitvoering zijn op basis van jaarprogramma 2017-2021 en nieuwe projecten op basis van het meerjarenprogramma 2021-2025. In 2020 is een aantal grote sleutelprojecten uit het meerjarenprogramma 2017-2021 in uitvoering gekomen, zoals het station Almere Centrum, de nieuwbouw Aeres Hogeschool (Flevo Campus) en de aanleg van het evenementenstrand bij Almere Poort (Kustzone Poort / Duin). De uitvoering van deze en vele andere projecten, wordt in 2021 voortgezet. Bij de besluitvorming over het Meerjarenprogramma 2021-2025 in de gemeenteraad en Provinciale Staten, is een motie aangenomen om te onderzoeken of en zo ja hoe, sport een onderdeel van het Meerjarenprogramma kan worden. Dit wordt in 2021 uitgewerkt.

In de eerste helft van 2020 kregen we te maken met de coronacrisis. Deze zal effect hebben op de uitvoering van vele projecten. Voor (bijna) alle projecten geldt dat, op het moment van het opstellen van deze paragraaf, nog niet goed te zeggen is, wat het effect in de komende tijd zal zijn. Bij het opstellen zijn de oorspronkelijke planning en doelstellingen van de projecten leidend geweest. We houden scherp in de gaten wat de effecten van de coronacrisis zijn. Begin 2021 maken we de balans op of in het programma de juiste activiteiten uitgevoerd worden in het licht van de veranderde realiteit. Indien nodig, stellen we planningen, uitvoering en mogelijk ook doelstellingen van projecten bij.  

Met het vaststellen van de begroting door de gemeenteraad wordt het jaarprogramma 2021 vastgesteld. De uitvoering van projecten uit het jaarprogramma 2021 is onder voorbehoud van goedkeuring van de provinciale bijdrage door Provinciale Staten van de provincie Flevoland. Zij nemen hierover bij de vaststelling van de provinciale begroting een besluit.

In onderstaande tabel zijn de bijdragen van de partners aan het fonds weergegeven. Daarna treft u de fondsaanvragen voor 2021 per programmalijn aan.

Het fonds wordt gevoed door gemeente, provincie en Rijk. Bij de verdeling van de middelen over de diverse overheden worden de volgende afspraken gehanteerd:

• De kosten voor de programmaorganisatie Almere 2.0 en het handelingsperspectief komen ten laste van de bijdrage van de gemeente Almere.
• De uitgaven voor Floriade Expo 2022 komen ten laste van de specifieke bijdrage van de provincie voor Floriade. Deze bijdrage bedroeg bij aanvang €10 miljoen. Na vaststelling van het jaarprogramma 2021 resteert er niks meer voor Floriade.
• Het Rijk draagt haar hele bijdrage bij. De overige uitgaven worden door de gemeente en provincie gedeeld.

Gemeentelijke bijdrage en overige

De gemeentelijke bijdrage bestaat uit een decentralisatie uitkering voor de groeiopgave van Almere via het gemeentefonds (€ 8 miljoen in 2021). Tevens worden de revolverende middelen weer ingebracht in het fonds (totaal € 38.000). De revolverende middelen betreffen terugbetalingen van de € 300.000 procesgeld Oosterwold die is voorgefinancierd vanuit het FVA.

Provinciale bijdrage

De provinciale bijdrage in 2021 bestaat uit de reguliere bijdrage van € 6,22 miljoen en de nagekomen bijdrage voor Floriade van € 2,75 miljoen.

De totale bijdrage vanaf 2016 tot en met 2021 ziet er dan als volgt uit:

Uit onderstaande tabel blijkt dat de bijdrage conform afspraak is. Voor de duidelijkheid worden de financiële afspraken hieronder op een rij gezet. Er is door de provincie een reserve Almere 2.0 gevormd van € 10 miljoen waaraan in de jaren 2016 tot en met 2020 jaarlijks € 4,2 miljoen wordt toegevoegd. Daarnaast heeft de provincie op 19 december 2018 besloten bij de afronding van het IFA-programma het restant aan IFA-middelen over te hevelen naar het Fonds Verstedelijking Almere 2.0. Dit betreft een bedrag van € 5,6 miljoen. Vanaf 2021 wordt er jaarlijks € 6,7 miljoen toegevoegd aan de reserves.

Samenvattend

Rijksbijdrage

De rijksbijdrage bestaat uit de gerealiseerde opbrengst bij verkoop van rijksgrond in Almere Oosterwold van de 1e 7.000 woningen op standaardkavels, en op termijn Almere Pampus voor 8.000 woningen. Van de in 2019 verkochte gronden, wordt de opbrengst in 2021 ingebracht in het Fonds Verstedelijking Almere. Dit betreft een bedrag van € 17 miljoen.

De programmaorganisatie Almere 2.0 is ondergebracht bij de gemeente Almere. De hiermee samenhangende kosten worden gefinancierd uit de gemeentelijke bijdrage aan het fonds. Het budget voor deze proceskosten in 2021 bedraagt € 1,2 miljoen.

In september 2018 heeft het bestuurlijk overleg Almere 2.0 besloten om te komen tot een nieuw Handelingsperspectief MRA Oostflank. Hierbij wordt naast een visie voor het gebied, een strategie en een uitvoeringsagenda opgesteld met de betrokken partijen. Het opstellen van deze visie wordt in hoge mate in 2020 afgerond.

Voor 2021 wordt een bijdrage van € 1 miljoen gevraagd uit het FVA. In 2021 zal het werk voor het Handelingsperspectief op hoofdlijnen bestaan uit:

• Afronden actuele toekomstvisie en strategie inclusief het voeren van gesprekken met de stad, raden en staten
• Het voorbereiden van noodzakelijke politiek-bestuurlijke besluitvorming binnen de verschillende overheden
• Opstellen van een uitvoeringsstrategie en agenda op basis van een actuele visie en strategie
• Inzichtelijk maken van de bestuurlijke doelen, kosten van uitvoering, mogelijkheden van bekostiging en partnerschappen
• Actualiseren afsprakenkader en organiseren besluitvorming

De te maken kosten behelzen zowel ambtelijke inzet als het uitvoeren van onderzoeken.

De werkzaamheden binnen de programmalijnen omvatten meer dan alleen de sleutelprojecten. Om die reden is € 0,25 miljoen voor programmasturing voor de sleutelprojecten 1 tot en met 4 en 6 gereserveerd.

Binnen de groeiopgave van Almere neemt Oosterwold een bijzondere plaats in. Het betreft een volledig nieuwe vorm van gebiedsontwikkeling. Voor de ontwikkeling van het gebied is een Gebiedsorganisatie namens meerdere overheden ingericht. Nu er tegelijkertijd volop gekocht, gewoond en gebouwd wordt, doet zich echter een steeds groter aantal vraagstukken voor dat niet goed kan worden belegd. Het valt buiten de scope van de Gebiedsorganisatie Oosterwold. En het is niet oplosbaar binnen de reguliere processen van de gemeente. De gemeente heeft daarom in 2018 een taskforce Oosterwold in het leven geroepen. In eerste instantie om de knelpunten op te lossen, maar vooral ook om de vertaalslag naar reguliere processen van de gemeente vorm te geven. Dit levert al enkele jaren problemen op in de bedrijfsvoering van de gemeente Almere. De verwachting is dat deze taskforce na 2020 nog tenminste 2 jaar actief zal moeten zijn. Voor 2021 en 2022 is daarom 2 keer € 150.000 gereserveerd.