Financiële kengetallen zeggen iets over de financiële gezondheid van een gemeente. Het voordeel van kengetallen is dat ze overzicht geven en makkelijk te vergelijken zijn met andere gemeenten. Nadeel is dat ze geen rekening houden met specifieke kenmerken van een gemeente. De volgende kengetallen zijn opgenomen:
- de netto schuldquote;
- de solvabiliteit;
- de grondratio;
- de structurele exploitatieruimte;
- onderbenutte belastingcapaciteit.
De kengetallen zijn voorgeschreven in een ministeriële regeling.
Schuldpositie
Netto schuldquote
De netto schuldquote laat zien wat de omvang is van de schulden ten opzichte van de begroting. Om de quote te berekenen wordt het totaal van de schulden verminderd
met het geld dat we op de bank hebben staan. Dit saldo wordt gedeeld door de totale baten. Een netto
schuldquote tot 100% is voldoende, tussen de 100% en 130% is deze matig en hoger dan 130% is deze slecht.
De netto schuldquote is ruim voldoende. De grafiek laat zien dat de schulden de afgelopen jaren zijn afgenomen. De verwachting is dat in de jaren daarna de schulden blijven dalen. De inkomsten uit grondverkoop zijn van doorslaggevend belang voor het afbouwen van de schulden.
netto schuldquote
procent
Weerstandsvermogen
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft aan welk deel van onze bezettingen is betaald met eigen vermogen. Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Een ratio lager dan 20% is onvoldoende, tussen de 20 en 50% is deze matig en hoger dan 50% wordt is deze goed.
De solvabiliteitsratio van de gemeente Almere is 'matig'. Sinds 2014/2015 hebben we verliezen genomen op het grondbedrijf. Om deze verliezen te betalen gingen we minder geld uitgeven. Ook is de economie daarna verbeterd. Hierdoor namen de schulden af en ons eigen vermogen toe. Het eigen vermogen is nog wel kleiner dan voor de economische crisis. We verwachten dat de solvabiliteit de komende jaren toeneemt. Dit is grotendeels afhankelijk van het geld dat we verdienen met gebiedsontwikkeling.
solvabiliteitsratio
procent
Grondratio
De grondratio is de verhouding tussen de totale boekwaarde van de grondvoorraad en de jaarlijkse baten. De boekwaarde van de voorraden moet worden terugverdiend door verkoop van gronden. Een waarde van minder dan 20% wordt door de toezichthouder als niet risicovol gezien. Een waarde van meer dan 35% is risicovol.
Dit is overigens zeer arbitrair. Je moet ook kijken naar de ontwikkeltaak van de gemeente, de courantheid van de grond etc.
Verwacht eind 2021 komt de grondratio uit op 20% en valt daarmee binnen de gestelde norm.
grondratio
procent
Meerjarige balans
De tabel hieronder geeft de meerjarige balans weer:
bedragen x € 1 miljoen | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
activa | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | passiva | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
materiële vaste activa | vaste passiva | ||||||||||
economisch nut | 790 | 830 | 851 | 928 | 975 | eigen vermogen | 401 | 383 | 353 | 382 | 411 |
waardecorrectie | -118 | -118 | -118 | -118 | -118 | voorzieningen | 64 | 63 | 59 | 63 | 67 |
financiële vaste activa | 35 | 39 | 46 | 46 | 46 | langlopende leningen | 430 | 442 | 467 | 474 | 482 |
vlottende activa | vlottende passiva | ||||||||||
bouwgronden in expl. | 333 | 279 | 237 | 222 | 214 | kortlopende leningen | 91 | 88 | 83 | 105 | 105 |
waardecorrectie gronden | -66 | -66 | -66 | -66 | -65 | overlopende passiva | 102 | 102 | 102 | 102 | 102 |
overige vlottende activa | 115 | 115 | 115 | 115 | 115 | ||||||
totaal activa | 1.089 | 1.078 | 1.064 | 1.126 | 1.167 | totaal passiva | 1.089 | 1.078 | 1.064 | 1.126 | 1.167 |
Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal geeft aan of wij onze structurele uitgaven kunnen betalen met structurele inkomsten. Voor het financieel toezicht is dit kengetal heel belangrijk. Het kengetal wordt berekend door het resultaat op de structurele baten en lasten te delen door de totale baten. Een uitkomst van 0% of hoger is voldoende. Een negatieve uitkomst is onvoldoende.
We hebben in 2023 en 2024 reëel begrotingsevenwicht. Inde jaren daarvoor hebben we een reëel begrotingstekort. Dit is toegelicht in bijlage: "incidentele en structurele baten en lasten".
structurele exploitatieruimte
procent
Belastingcapaciteit
Dit kengetal geeft aan hoe hoog de lokale belastingen in Almere zijn vergeleken met de rest van Nederland. Dit noemen we de lokale woonlasten. De lokale woonlasten voor een gemiddeld gezin in Almere liggen 9% hoger dan het gemiddelde van Nederland. Voor 2021 weten we dit niet zeker. We weten niet wat de lokale belastingen van de andere gemeenten in Nederland wordt.
De wetgever ziet dit als 'weerstandscapaciteit'. Artikel 12 van de financiële verhoudings-wet regelt wanneer gemeenten om financiële steun bij het rijk kunnen aankloppen. De gemeentelijke belastingen moeten dan ten minste 20% boven het landelijk gemiddelde liggen.
Er is bij tegenvallers nu dus nog ruimte om de belastingen te verhogen.
Gelukkig bepaalt de gemeenteraad in Almere zelf hoe hoog onze lokale lasten zijn. In Almere kiezen we ervoor onze lokale lasten niet verder te verhogen. We zitten immers nu al boven het landelijke gemiddelde.